Кафедра беларускай філалогіі была створана ў 2017 годзе ў выніку аб’яднання дзвюх кафедр – беларускага і супастаўляльнага мовазнаўства і беларускай літаратуры. 

Для атрымання грунтоўнай філалагічнай адукацыі, а таксама для фарміравання гарманічнай высокаадукаванай асобы студэнтам  спецыяльнасці “Беларуская філалогія” прапануюцца разнастайныя курсы і спецкурсы, накіраваныя на паглыбленае вывучэнне  беларускай мовы і літаратуры, дыялекталогіі, стылістыкі, фалькларыстыкі, сацыялінгвістыкі, псіхалінгвістыкі, рыторыкі, замежных моў, філасофіі мовы і літаратуры і іншых дысцыплін. У  адпаведнасці з рэалізацыяй практыка-арыентаванага навучання студэнты ўдзельнічаюць таксама ў фальклорнай і дыялекталагічнай практыках.

Чытанне неабходных дысцыплін забяспечвае высокакваліфікаваны склад выкладчыкаў кафедры, сярод якіх адзін прафесар, 13 кандыдатаў навук і адзін магістр навук, а таксама перыядычна запрашаюцца прафесары  з вядучых ВНУ краіны і з замежжа. Пастаянна адбываецца павышэнне кваліфікацыі супрацоўнікаў кафедры, тры з іх навучаюцца ў дактарантуры. 

Кафедра актыўна супрацоўнічае з установамі адукацыі г.  Гродна і Гродзенскай вобласці. З мэтай аказання метадычнай дапамогі настаўнікам агульнаадукацыйных школ праводзіцца практыка-арыентаваны семінар “Навукова-даследчая праца ў школе на сучасным этапе”. Штогод арганізуецца конкурс прац школьнікаў “І толькі слова ў вяках жыве…”. З мэтай папулярызацыі беларускай мовы і яе распаўсюджвання за мяжой наладжаны кантакты з філалагічным факультэтам Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя М.В. Ламаносава, а таксама з нацыянальна-культурнай аўтаноміяй “Беларусы Масквы”.

У складзе кафедры – тры члены грамадскага аб’яднання “Саюз пісьменнікаў Беларусі”; сумесна з пісьменнікамі Гродзенскага абласнога аддзялення і студэнтамі філалагічнага факультэта праводзяцца шматлікія мерапрыемствы, накіраваныя на захаванне нацыяльнай літаратуры і культуры, выдаюцца зборнікі твораў-прысвячэнняў класікам беларускай літаратуры.

Кафедра праводзіць  кансультацыі па падрыхтоўцы да ўсіх этапаў алімпіяды  па беларускай мове і літаратуры “Да алімпійскіх вяршыняў”, а таксама кансультацыі для настаўнікаў па напісанні навуковых прац “Юныя навукоўцы”. Штогод працуе “Школа беларускага філолага”, якая рыхтуе абітурыентаў да паступлення на спецыяльнасць “Беларуская філалогія”. 

Кафедра ажыццяўляе навуковыя даследаванні ў розных накірунках філалогіі, сярод якіх фразеалогія, парэміялогія, дыялекталогія, тапаніміка, методыка мовы і літаратуры, сучасная паэзія і проза, публіцыстыка, гісторыя мовы і літаратуры і інш. У навуку актыўна прыцягваюцца студэнты, якія прымаюць удзел у шматлікіх канферэнцыях, а таксама ў рэспубліканскім конкурсе навуковых прац. Пры кафедры створаны і дзейнічае студэнцкі навуковы гурток “Роднае слова”, які дазваляе рэалізаваць творчы і навуковы патэнцыял моладзі. 

Штогод кафедра ажыццяўляе выпуск зборніка навуковых артыкулаў “Філалагічнае краязнаўства Гродзеншчыны”; раз у два гады праводзіцца навуковая канферэнцыя “Рэспубліканскія Купалаўскія чытанні”, у якой прымаюць удзел і замежныя навукоўцы; па выніках працы канферэнцыі выдаецца зборнік навуковых прац.

Пры кафедры дзейнічае магістратура па спецыяльнасці 7-06-0232-01 “Мовазнаўства”, а таксама аспірантура 10.02.20 “Параўнальна-гістарычнае, тыпалагічнае і супастаўляльнае мовазнаўства”, 10.02.01 “Беларуская мова”.

Для рэалізацыі практыка-арыентаванага навучання пры кафедры створаны філіял на базе ДУА “Сярэдняя школа № 32 імя Т.Г. Ларыёнавай      г. Гродна”, дзе ажыццяўляюцца вучэбныя і вытворчыя практыкі студэнтаў,  наладжваюцца кантакты з настаўнікамі з мэтай прафесійнага абмену вопытам. Цесныя сувязі наладжаны з ДУА “Сярэдняя школа № 6 імя         Г.А. Гарнавых г. Гродна”, ДУА “Сярэдняя школа № 3 імя В.М. Усава            г. Гродна”, ДУА “Гімназія № 10 імя мітрапаліта Філарэта (Вахрамеева)           г. Гродна”.

Выкладчыкі кафедры ўдзельнічаюць у выкананні Дзяржаўнай праграмы навуковых даследаванняў у рамках фінансуемых тэм ДПНД “Фразеалогія ў камунікатыўнай прасторы беларускай мовы”, а таксама ў кафедральнай тэме, якая выконваецца за кошт другой паловы дня “Лексіка, фразеалогія і граматыка беларускай мовы ў сінхранічным, дыяхранічным і супастаўляльным аспектах”.